Dojrzałość emocjonalna i niedojrzałość

1. Czym jest dojrzałość emocjonalna?

Dojrzałość emocjonalna to przede wszystkim umiejętność wyrażania i radzenia sobie z emocjami. Dzięki tej zdolności osoba dojrzała emocjonalnie akceptuje emocji innych i własne. Wysoko rozwinięta samoświadomość, pozwala na lepsze poznanie siebie, swoich zalet i wad. Kolejnym pozytywnym aspektem osoby dojrzałej uczuciowo, jest umiejętność skutecznego regulowania swojego zachowania. Nie oznacza to, że złość, frustracja czy lęk jej nie dotyczą. W trudnych sytuacjach człowiek dojrzały emocjonalnie nie przejawia bezradności, ale opanowanie. Stara się znaleźć racjonalne wyjście z sytuacji. Ważnymi cechami charakteryzującymi dojrzałość emocjonalną jest współczucie oraz empatia. Człowiek dojrzały uwolnił się od uczuć egoistycznych, zastępując je uczuciami skierowanymi na dobro innych. 

2. W czym pomaga dojrzałość emocjonalna?

Dojrzałość emocjonalna z pewnością pomaga w tworzeniu zdrowych relacji oraz budowaniu głębokich więzi. Osoba dojrzała radzi sobie w grupie, potrafi nawiązać współprace z innymi oraz dobrze funkcjonuje w społeczeństwie. Dzięki poznaniu siebie szybciej zdobywamy wyznaczone cele i osiągamy sukcesy na ścieżce zawodowej. Dojrzałość emocjonalna sprawia, że ze spokojem przyjmujemy negatywne emocje, nie boimy się ich, potrafimy też przeżywać szczęście i radość.

3. Niedojrzałość emocjonalna - cechy charakterystyczne

Musimy jednak pamiętać o tym, że powszechność różnic indywidualnych ma swoje odbicie również w dojrzałości emocjonalnej. Nie każdy miał predyspozycje lub warunki do tego, aby stać się dojrzałym osobnikiem. Osoba niedojrzała charakteryzuje się zaburzeniami w sferze poczucia własnej wartości. Niska samoocena, świadomość odmienności oraz poczucie, że nie spełnia oczekiwań stawianych jej przez społeczeństwo, sprawia, że osoba niedojrzała emocjonalnie czuje się nieszczęśliwa, ma żal do siebie i otoczenia. 

Co więcej, w przeciwieństwie do opanowanych, dojrzałych osób, osoby niedojrzałe emocjonalnie działają pod wpływem impulsów. Objawia się to często nieumiejętnością kontroli i brakiem zdolności do powściągliwości. Kłótnia z taką osobą może być szybkim sposobem na podniesienie poziomu adrenaliny, stresu. Dużą trudność sprawia jej empatia, czyli patrzenie na rzeczywistość z perspektywy innych osób. Barierą dla osoby niedojrzałej emocjonalnie jest również nieumiejętność odczytywania, rozpoznawania i nazywania emocji.

4. W czym niedojrzałość emocjonalna utrudnia życie?

Negatywne skutki niedojrzałości emocjonalnej są zauważalne w budowaniu związków, które nie są trwałe ze względu na ciągłą potrzebę koncentracji na sobie. Powoduje, że osoba nie jest w stanie budować głębokich więzi, jej relacje z innymi są płytkie pozbawione zaangażowania i empatii. Nie odnajduje się w towarzystwie, doskwiera jej ciągła obawa przed kompromitacją. Relaks jest dla niej stanem praktycznie nieosiągalnym. W sytuacjach trudnych człowiek niedojrzały jest w większym stopniu narażony na stres. Ponadto niedojrzałość emocjonalna staje się dużą przeszkodą, aby w pełni doświadczać zadowolenia z życia.

5. Jak rozwijać dojrzałość emocjonalną?

• Budowanie SAMOKONTROLI 

Stwórz listę rzeczy, miejsc, osób czy sytuacji, które Cię denerwują. Zastanów się przez chwilę, dlaczego znalazły się one na liście. 

Kiedy ponownie znajdziesz się w sytuacji z listy: dokładnie siebie obserwuj, postaraj się poznawać i nazywać emocje, zachowaj spokój i głęboko oddychaj. 

• Budowanie SAMOŚWIADOMOŚCI 

Otwarcie przyznawaj się przed sobą, że jesteś w czymś dobry. Poznawaj swoje mocne, ale i słabe strony. Zastanów się nad sytuacjami, które Ci sprzyjają, ale i nad tymi, które nie są dla Ciebie przychylne. 

Zamiast reagować złością, nazwij swoje emocje, powiedz: właśnie odczuwam złość i mam do tego prawo. 

Mów jasno o tym, co Cię rani, na pewno ułatwi to sprawę nie tylko Tobie, ale i stronie przeciwnej. 

Przewartościuj każde niepowodzenie, traktuj je jako nowe doświadczenie i motywację, aby wykazać się w przyszłości. 

• Rozwój INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ 

Opracuj listę sytuacji, w których odczuwasz: lęk, złość, smutek, szczęście. 

Analizując zachowania swoje i innych, nie oceniaj od razu. Poświęć chwilę, aby zastanowić się, co Ty byś zrobił w ich sytuacji i zadaj sobie pytanie - ,,co czułbym na ich miejscu’’. 

• INNE 

Udział w terapiach, kursach rozwoju osobistego 

Poszerzaj swoją wiedzę na ten temat, czytaj artykuły, książki 

Każdego dnia postaraj się znaleźć chwilę tylko dla siebie, zamiast marnować czas na szperaniu w internecie, usiądź wygodnie w fotelu, zrelaksuj się i przeanalizuj miniony dzień, miesiąc. Zastanów się co robisz dobrze, a nad czym musisz jeszcze popracować. 

Marta Biczkowska, Psycholog, Seksuolog, Dublin 2016